strona główna / czytelnia / prace naukowe / Współczesna prasa katolicka w Polsce / Rozdział 3 - Prasa parafialna
Rozdział 3 - Prasa parafialna
Oprócz ogólnodostępnej polskiej prasy katolickiej – takiej jak np. „Gość Niedzielny”, „Niedziela”, dostępna jest prasa parafialna - czasopisma wydawane przez parafie.
Najmniejszą jednostką administracyjną w Kościele jest parafia. W obecnej chwili w Polsce istnieje 10114 parafii i około 800 innych ośrodków duszpasterskich23. Na ogół w każdej parafii dostępne są ogólnopolskie czasopisma katolickie. Niektóre ze wspólnot parafialnych wydają też własne gazetki.
Można w nich znaleźć wiadomości związane głównie z działalnością wspólnot lokalnych.
W trakcie pisania pracy zapoznałam się ze stroną internetową www.prasaparafialna.pl. Jest to serwis przeznaczony dla wydawców prasy parafialnej i jej redaktorów, ale mogą z niej korzystać wszyscy czytelnicy prasy katolickiej. Strona składa się z następujących działów: aktualności, czytelnia, e-booki, katalog prasy, materiały, współpraca, linkownia, rejestracja, kontakt, o nas.
Pomysłodawcą stworzenia strony jest Joanna Jakubowska. Strona jest w zasadzie przeznaczona dla wszystkich, jednak najczęściej korzystają z niej osoby, które chcą założyć pismo w parafii i poszukują informacji. Bywają też sytuacje, że korzystają z niej osoby, które tworzą prace licencjackie i magisterskie.
Poza stroną autorstwa Joanny Jakubowskiej nie ma innej, która zawierałyby informacje o pismach parafialnych. Wiadomości na ten temat można znaleźć jedynie w serwisach poszczególnych diecezji i parafii na stronach internetowych gazetek, w katalogach bibliotecznych.
Najczęściej korzystałam z części „katalog”, w której znalazłam interesujące wiadomości. W katalogu prasy parafialnej można wyszukać interesujące tytuły czasopism, które ułożone są w oparciu o kryteria: (alfabet, diecezja, województwo, częstotliwość, kategoria, status, wszystko). Warto także zapoznać się z podstroną „katalog w liczbach”
W portalu znajduje się 41 diecezji. Zarejestrowane są również czasopisma pod hasłami „inne’ „zagraniczne” oraz „ogólnopolskie”. Można także przejrzeć je poruszając się w granicach 16 województw. W rubryce „częstotliwość” czasopisma ułożone są według częstotliwości ukazywania się: dwumiesięczniki, dwutygodniki, kwartalniki, miesięczniki, nieregularnie, roczniki, tygodniki. Jeżeli chodzi o kategorię – są one ułożone jako: pisma dekanalne, diecezjalne, ogólnopolskie, parafialne, parafialne dla dzieci, seminaryjne, wspólnotowe, regionalne, społeczno – kulturalne, zagraniczne. Pisma parafialne ułożone są także według statusu jako: ukazujące się, zawieszone/zlikwidowane, zlikwidowane, brak danych W dziale „wszystko” czasopisma ułożone są według alfabetu, a klikając na konkretną nazwę – można dowiedzieć się wszystkiego o piśmie.
Bardzo interesujący jest „katalog w liczbach”. Wynika z niego, iż obecnie polskie parafie wydają 1268 gazetek24.
W tej części 3 rozdziału opracowałam najistotniejsze moim zdaniem dane związane z prasą parafialną. Przedstawię tu liczby mówiące o ilości gazetek parafialnych ukazujących się w poszczególnych diecezjach ( kościelna jednostka administracyjna) i województwach. Przytoczę dane dotyczące częstotliwości ukazywania się czasopism parafialnych. W jednej z tabel pokażę od jakich liter alfabetu zaczynają się najczęściej tytuły pisemek parafialnych. W tej części pracy spróbuję również pokrótce przeanalizować, jak są zatytułowane czasopisma parafialne, o czym informują czytelników ich nazwy, jakie mają znaczenie oraz czy są oryginalne. Chciałam również zorientować się, ile czasopism parafialnych ma swoją stronę internetową. Zebrane informacje przedstawię w postaci tabel i wykresów.
Diecezje
Najwięcej gazetek parafialnych znajduje się w diecezji krakowskiej: (119 tytułów)
Najmniej gazetek parafialnych znajduje się w diecezjach: drohiczyńskiej, łomżyńskiej, łowickiej, siedleckiej i zamojsko – lubaczowskiej (5 tytułów)
Lp. | Diecezja | Ilość gazetek |
1 | drohiczyńska | 5 |
2 | łomżyńska | 5 |
3 | łowicka | 5 |
4 | siedlecka | 5 |
5 | zamojsko – lubaczowska | 5 |
6 | sandomierska | 7 |
7 | ełcka | 9 |
8 | białostocka | 11 |
9 | elbląska | 11 |
10 | pelplińska | 11 |
11 | częstochowska | 13 |
12 | świdnicka | 13 |
13 | gnieźnieńska | 14 |
14 | kaliska | 16 |
15 | radomska | 18 |
16 | sosnowiecka | 19 |
17 | warmińska | 19 |
18 | szczecińsko - kamieńska | 21 |
19 | legnicka | 21 |
20 | warszawsko-praska | 21 |
21 | zielonogórsko - gorzowska | 21 |
22 | bydgoska | 23 |
23 | włocławska | 23 |
24 | rzeszowska | 23 |
25 | kielecka | 24 |
26 | łódzka | 25 |
27 | płocka | 30 |
28 | gliwicka | 34 |
29 | przemyska | 37 |
30 | opolska | 38 |
31 | toruńska | 39 |
32 | bielsko - żywiecka | 39 |
33 | lubelska | 47 |
34 | koszalińsko - kołobrzeska | 47 |
35 | poznańska | 52 |
36 | wrocławska | 55 |
37 | gdańska | 60 |
38 | tarnowska | 84 |
39 | katowicka | 98 |
40 | warszawska | 98 |
41 | krakowska | 11 |
Tabela 1: czasopisma w poszczególnych diecezjach25
+ 29 czasopism ogólnopolskich
+ 14 czasopism – brak danych
Województwa:
Najwięcej gazetek parafialnych znajduje się w województwie małopolskim: 215 tytułów
Najmniej gazetek parafialnych znajduje się w województwie lubuskim: 21 tytułów
Lp | Województwo | Ilość gazetek |
1 | lubuskie | 21 |
2 | podlaskie | 25 |
3 | świętokrzyskie | 28 |
4 | łódzkie | 31 |
5 | opolskie | 39 |
6 | warmińsko - mazurskie | 41 |
7 | zachodniopomorskie | 51 |
8 | lubelskie | 57 |
10 | kujawsko - pomorskie | 67 |
11 | podkarpackie | 68 |
11 | pomorskie | 78 |
12 | wielkopolskie | 91 |
13 | dolnośląskie | 92 |
14 | mazowieckie | 166 |
15 | śląskie | 190 |
16 | małopolskie | 215 |
Tabela 2: czasopisma w poszczególnych województwach26
+ czasopisma ogólnopolskie – 29
+ brak danych o czasopismach – 33
Gazetki ze względu na częstotliwość ukazywania się:
- roczniki: 1
- tygodniki: 177
- dwutygodniki: 35
- miesięczniki: 413
- dwumiesięczniki: 55
- kwartalniki: 78
- nieregularnie: 63
- brak danych: 495
Gazetki ze względu na status:
- Ukazujące się: 513 tytułów
- Zlikwidowane: 37 tytułów
- Zawieszone/zlikwidowane: 26 tytułów
Dodatkowo w każdej rubryce są wiadomości opatrzone adnotacją „brak danych”
Tytuły według alfabetu:
Najwięcej gazetek parafialnych ma tytuły rozpoczynające się na literę „G” :144 tytuły
Najmniej gazetek parafialnych ma tytuły rozpoczynające się na literę H i Q: 2 tytuły
tabela3: gazetki parafialne wg alfabetu
+ brak danych – 8 tytułów
Znaczenie tytułów
Ponieważ interesuje mnie prasa parafialna, postanowiłam zapoznać się z tytułami, które nadawane są najczęściej. Zauważyłam, że niektóre z nich mają takie same tytuły, są to następujące pisma:
- Głos Parafii” – 6 razy
- „Informator Parafialny” – 6 razy
- „Posłaniec” – 6 razy
- „,Magnificat” – 6 razy
- „Michael” – 6 razy
- „Parafianin” – 7 razy
- „Zwiastun” – 7 razy
- „Dobry Pasterz” – 8 razy
- „Głos Serca” 10 razy
- „Wiadomości Parafialne” – 10 razy
- „Gazeta Parafialna” – 11 razy
- „Biuletyn Parafialny” – 14 razy
- „Gazetka Parafialna” – 15 razy
- „Wspólnota” – 15 razy
- „Nasza Parafia” – 16 razy
- „Nasza Wspólnota” - 20 razy27
Analizując te i inne zamieszczone w katalogu prasy katolickiej tytuły czasopism parafialnych można zauważyć, że wiele podkreśla ich parafialny charakter
Do niewyszukanych tytułów można zaliczyć następujące:
- „Biuletyn Parafialny” (parafia pw. M. B. Saletyńskiej , Trzcianka, parafia św. Stanisława, Przylesie),
- „Echo Parafialne” (parafia św. Andrzeja Apostoła, Słopnice ),
- „Echo Parafii” (parafia Wszystkich Świętych, Bobowa),
- „Gazeta Parafialna” (Drezdenko ,Kobierzyce, Konin, Koszalin, Libiąż, Łapsze Niżne, Łódź, Międzyrzecz, Radom, Zimna Woda, Żórawina),
- „Gazetka Parafialna” (Gdynia – Orłowo, Jarosław, Kalety, Kielce, Konin, Krasnystaw, Nasielsk, Srokowo, Wodzisław Śląski, Zakopane, Zimna Woda)
- „Głos” ( Grudziądz 4, Legnica, Kraków, Krotoszyn),
- „Informator Parafialny” (Bytom, Bytom – Stolarzowice, Chwaszczyno, Cychry, Zabrze, Żabowo),
- „Nasz Kościół” (Brzeźnica, Leszczyny, Oława)
- „Nasza Parafia” (Bydgoszcz, Ciechanów, Gdańsk – Zaspa, Grodzisk Mazowiecki, Oborniki Śląskie, Olsztyn, Poznań, Rypin, Sieraków Śląski, Siewierz, Tarnów, Warszawa, Warszawa – Bemowo, Włocławek, Zielona Góra),
- „Nasza Rodzina” (Lubniewice, Sanok, Słupsk, Szczecin, Świecie n/Wisłą, Tarnowskie Góry)
- „Nasza Wspólnota” (Białystok, Brzeszcze, Buk, Bytom, Gdańsk, Głuchołazy, Iwonicz, Jełowa, Kędzierzyn – Koźle, Limanowa, Łódź, Obrzycko, Poznań, Węgierska Górka, Żarnowiec),
- „Rodzina Parafialna” (Bogumiłowice, Brzesko, Bytom Szombierki, Poznań Świerczewo, Racibórz),
- „Wspólnota” (Ciechanów, Częstochowa, Gdańsk – Zaspa, Jelenia Góra, Kalisz, Katowice, Oświęcim, Ropczyce, Ruda Śląska, Sanok, Tulce, Żary, Żywiec),
- „Wspólna Droga” (Warszawa, Wilkołaz).
- „Z życia parafii” (Kłodawa, Kraków, Zduńska Wola).
Wyżej wymienione tytuły nie precyzują nawet, o którą parafię chodzi. Zapewne redaktorzy zakładają, że dla odbiorców jest oczywiste, że chodzi o wspólnotę, w której się znajdują. Inne tytuły, również niezbyt oryginalne, uściślają, o którą parafię (pod jakim wezwaniem) chodzi. Do takich zaliczyć można:
- „Głos Błogosławionego Czesława” (parafia Błogosławionego Czesława, Opole),
- „Głos Floriański” (parafia św. Floriana w Żywcu ),
- „Głos Serca” (parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa, Stradunia),
- „Czerwony Kościół” (parafia Przemienienia Pańskiego, Iława),
- „Dębnicki Dzwon” (parafia Świętego Stanisława Kostki, Kraków – Dębniki ),
- „Dobry Pasterz” (parafia Dobrego Pasterza, Jasło – Sobnicowo; parafia Dobrego Pasterza, Kraków),
- „Dominik” (parafia św. Dominika Savio, Ostróda)
Tytuły nie są oryginalne, ale też można przypuszczać, że redaktorom chodziło o niedwuznaczność (poinformowanie, że pisemko dotyczy spraw parafii, a nie jest drukiem reklamowym lub czasopismem wydawanym przez wyznawców innej religii), a nie o zaskoczenie odbiorców. Najwyraźniej zamierzeniem redakcji jest włączenie czytelników w życie ich wspólnoty parafialnej, poinformowanie, co się w niej dzieje. Widoczne jest, że redaktorzy zakładają, iż odbiorcom zależy, by docierały do nich wiadomości o znanych im osobach i podjętych przez nie inicjatywach, o historii parafii, a nie tylko artykuły o treściach teologicznych.
Nieco bardziej intrygujące tytuły, ale również określające wspólnotę parafialną to:
- „Antoniczek” - warto zwrócić uwagę na śląski charakter zdrobnienia (parafia Świętego Antoniego, Dąbrówka Mała)
- „Ave Crux” – z łaciny: witaj krzyżu (parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Świętego Franciszka, Malnia Polna),
- „Ex cathedra” z łaciny: Z katedry (parafia katedralna pw. Wniebowzięcia NMP, Włocławek),
- „Express Archaniołów” (parafia św. Archaniołów Michała, Gabriela i Rafała, Czeladź),
- „Inkwizytor z Góry K.” (Góra Kalwaria – parafia nie została wskazana w katalogu),
- „Jest bosko” – kalamburowy charakter nawiązania do nazwiska patrona parafii (parafia św., Jana Bosko, Poznań),
- „Józef Sebastian” ( parafie św. Józefa Sebastiana Pelczara , Strzyżów),
- „Koniczynka” – trójlistna koniczynka jest symbolem Trójcy Świętej (parafia Świętej Trójcy, Warszawa),
- „Królewicz” (parafia św. Kazimierza Królewicz, Kraków),
- „Salve Regina” – z łaciny: witaj Królowo (parafia Matki Bożej Królowej Polski, Warszawa Anin),
- „Stabat Mater” – z łaciny: Stała Matka; początek pieśni pasyjnej „Stabat Mater Dolorosa” (parafia Matki Bożej Bolesnej, Nysa).
Niektóre oryginalne tytuły nawiązują z kolei do nazwy miejscowości:
- „Boski Zdrój” - tytuł oparty na kalamburze, podobieństwie brzmieniowym (parafia św. Brata Alberta, Busko Zdrój)
- „Drzewko Oliwne” (parafia MB Królowej Korony Polskiej, Gdańsk – Oliwa)
- „Jabłuszko” (parafia Wniebowzięcia Pańskiego, Jabłonna),
- „Jakubowe Szczyrkanie” (parafia św. Jakuba w Szczyrku).
Czasopisma wydawane w parafiach prowadzonych przez zakony podkreślają to w tytułach:
- „Franciszkańskie Źródło” (parafia Matki Bożej Anielskiej oo. Franciszkanów, Warszawa Mokotów – Wierzbno),
- „Módl się i pracuj” – hasło benedyktynów (parafia św. Piotra i Pawła, Kraków – Tyniec)
Niektóre tytuły czasopism parafialnych nawiązują do znanych modlitw i pieśni. Można tu wymienić:
- „Abyśmy byli jedno” (parafia św. Stanisława, Kłomnice),
- „ Ave Maria” (parafia NMP Wspomożenia Wiernych, Katowice – Wełnowiec),
- „Credo” (parafia św. Franciszka z Asyżu, Ciechanów),
- „Dobrze, że jesteś” (parafia św. Eugeniusza de Mazenod, Kędzierzyn – Koźle),
- „Gaude Mater” (parafia św. Stanisława Męczennika, Łańcut),
- „Idź ogłoś to po górach” (parafia Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Jana Kantego, Żabnica),
- „Jest zakątek” (parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, Warszawa).
- „ Magnificat” (Imielno k. Jędrzejowa, Łaziska Górne, Małoszów, Orzesze, Wołomin, Wodzisław Śląski),
- „Po górach, dolinach…” (parafia św. Klemensa, Ustroń),
- „Przyjdź królestwo Twoje” (parafia Chrystusa Króla, Białystok),
- „Salve Regina (parafia Matki Bożej Królowej Polski, Warszawa Anin),
- „Stabat Mater” (parafia Matki Bożej Bolesnej, Nysa),
- „Sursum corda” - z łaciny: W górę serca – fragment tekstu liturgicznego (parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa, Włocławek),
- „Z Duchem Twoim” (parafia Ducha Świętego, Gdynia).
Pisemka podkreślają też w tytule – posłannictwo, misję dotarcia do ludzi z ważnym przesłaniem :
- „Apostoł” (parafia św. Kazimierza, Warszawa),
- „Drogowskaz” (parafia Niepokalanego Poczęcia, Bogatynia),
- „Już czas…by miłować i czynić miłosierdzie” (parafia św. Andrzeja Boboli w Bielsku Białej pod Szyndzielnią),
- „Posłaniec” (Bytom- Kłodzko, Kraków, Kraków – Balice, Nowa Sól, Szczecinek),
- „Zwiastun” (Bielawa, Gdynia, Lublin, Wejherowo, Wierchomla Wielka, Zabrze, Złotów).
Powyższe tytuły podkreślają też, że czasopismo realizuje ewangeliczne posłannictwo, a redaktorzy nie występują we własnym imieniu.
Część tytułów stanowi nawiązania do Pisma Świętego, występujących w nim postaci, miejsc (nazw miejscowości) czy innych realiów :
- „Arka” (parafia Nawrócenia Świętego Pawła, Bełżyce),
- „Betania” (parafia oo. Franciszkanów, Biecz),
- „Dobra Nowina” (parafia Podwyższenia Krzyża Świętego, Hajnówka),
- „Dobry Pasterz” (parafia Wniebowzięcia NMP w Strawczynie),
- „Dom na Skale”(parafia św. Zygmunta Króla, Szydłowiec),
- „Emaus” (parafia Narodzenia NMP, Białogard).
Wreszcie część tytułów wywodzi się z języków obcych: łaciny, greki i hebrajskiego:
- „Ad fontem” – łac. Do źródeł (parafia Świętego Ducha, Zielona Góra),
- Alleluja” – hebr. Chwalmy Pana (parafia Wniebowzięcia NMP, Wrocław, Ołtaszyn),
- „Ave Crux” – łac. Witaj Krzyżu (parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Świętego Franciszka, Malnia Polna),
- „Credo” – łac. Wierzę (parafia św. Franciszka z Asyżu, Ciechanów),
- „Cogito ergo sum” – łac. Myślę, więc jestem. [myśl Kartezjusza] (parafia św. Michała Archanioła, Żernica),
- „Ecclesia Nostra” – łac. i gr. – Nasz kościół (parafia św. Jadwigi Śląskiej, Wrocław),
- „Ex cathedra” – łac. – Z katedry (parafia katedralna pw. Wniebowzięcia NMP, Włocławek),
- „Gaude Mater” – łac. – Ciesz się, Matko. [fragment z Hymnu do świętego Stanisława: „Ciesz się, Matko Polsko, bogata szlachetnym potomstwem”] (parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika, Łańcut),
- „Hosanna” – hebr. – Zbaw teraz, prosimy. (parafia św. Stanisława i św. Wacława, Świdnica),
- „Magnificat” – łac. Wielbi [{dusza moja Pana} – pierwsze słowa kantyku śpiewanego w liturgii rzymskiej w czasie nieszporów, opartego na pieśni Marii z Ewangelii św. Łukasza],
- „Salve Regina” – łac. – Ratuj, Matko. (parafia Matki Bożej Królowej Polski, Warszawa Anin),
- „Stabat Mater – łac. – Stała Matka. (parafia Matki Bożej Bolesnej, Nysa),
- „Sursum corda” – łac. – W górę serca. [słowa odmawiane przez celebransa przed prefacją mszalną }(parafia Najświętszego Serca Jezusowego),
- „Totus tuus” – łac. – Cały twój. [hasło z herbu papieża Jana Pawła II ] ( parafia bł. Karoliny, Tarnów).28
Fakt, że języki obce wykorzystane w nazewnictwie czasopism parafialnych, to łacina, greka i hebrajski nie powinien dziwić, gdyż są to trzy języki ściśle związane z dziejami Kościoła powszechnego.
Zdaję sobie sprawę, że powyższe spostrzeżenia nie wyczerpują zagadnienia ani też nie są analizą wszystkich tytułów dostępnych w katalogu. Dają jednak pewien obraz sytuacji i mogą być inspiracją dla językoznawców.
Pisma parafialne redagowane dla potrzeb wspólnoty lokalnej zawierają przede wszystkim wiadomości z życia Kościoła lokalnego: sprawozdania, artykuły formacyjne związane z działalnością mniejszych wspólnot czy ruchów, ogłoszenia, komunikaty, wiersze autorstwa parafian, wypisy z ksiąg, wspomnienia, fotoreportaże z uroczystości parafialnych, ogłoszenia, notatki i komunikaty. Rzadziej pojawiają się artykuły publicystyczne, felietony, wywiady, rozrywki umysłowe czy humor. Teksty są publikowane często anonimowo.29
Wybór czasopism parafialnych
Wybrane czasopisma wydawane w parafiach wrocławskich
Przy Kościele Uniwersyteckim
czasopismo parafialne parafii pw. Najświętszego Imienia Jezus pl. Bp. Nankiera 16, Wrocław
Redaktor naczelna: Bożena Rojek
Asystent kościelny: ks. prof. Piotr Nitecki, proboszcz parafii
Strona internetowa czasopisma: http://www uniwersytecki.archidiecezja.wroc.pl
Czasopismo „Przy Kościele Uniwersyteckim” ukazuje się jako kwartalnik od 2003 roku (pierwszy numer ukazał się w grudniu), początkowo w nakładzie 500 egzemplarzy, obecnie - 400. Gazetka opisuje wydarzenia z życia parafii, komentuje sprawy, które są ważne dla społeczności lokalnej, formuje duchowo. Zamieszczone są tu także artykuły związane z życiem Kościoła powszechnego oraz okresem liturgicznym. W czasopiśmie znajduje się także strona przeznaczona dla dzieci, jest miejsce na ogłoszenia parafialne i inne mogące zainteresować wspólnotę parafialną.
Stałe rubryki czasopisma:
- Słowo Proboszcza (felieton)
- Ulice naszej parafii (kalendarium)
- Zrozumieć bogactwo liturgii (artykuł tematyczny)
- Dane z ksiąg parafialnych (kalendarium)
- Z życia parafii (sprawozdanie)30.
U Świętej Rodziny
Czasopismo parafialne parafii pw. Świętej Rodziny ul. Monte Cassino 16, Wrocław
Redaktor naczelna: Małgorzata Wedler
Strona internetowa czasopisma: http://sw.rodzina.archidiecezja.wroc.pl/gazeta.html
Cena: 2,50
Jest to czasopismo, które wychodzi od 2001 roku. Pomysł na jego utworzenie zrodził się z inicjatywy ks. proboszcza. Zwykle wychodzi 500 egzemplarzy, jeżeli zaistnieje potrzeba – dodrukowuje się więcej. Czasopismo przeważnie rozprowadzane jest na terenie parafii, rozsyła się je również do hierarchów kościelnych, wybranych bibliotek.
Pismo jest periodykiem zmiennym (raz ukazuje się jako miesięcznik, innym razem jako dwumiesięcznik). Temat numeru związany jest z cyklem roku liturgicznego (tytuły umieszczone są zawsze na okładkach). Każdy numer zawiera aktualne informacje z życia parafii i Kościoła. Omawiane są ważne tematy religijno – społeczne, święta, rocznice.
Redakcja bardzo zabiega o to, by czasopismo miało charakter informacyjno-integracyjny. Najważniejszą częścią czasopisma jest przedstawienie aktualnych wydarzeń z życia parafii i działalność wspólnot, które przy niej istnieją (Wspólnoty Modlitewne – Koło Żywego Różańca, Duchowa Adopcja Dzieci Poczętych, Apostolstwo Dobrej Śmierci, Apostolat Emigracyjny, Dzieło Szensztackie, Rycerze Niepokalanej, Stowarzyszenie Matek Katolickich, Wspólnota Miłosierdzia Bożego; Wspólnoty Formacyjne – Dzieci Maryi, Duszpasterstwo „Nazaret”, Świetlica Ananasy, Specjalna Poradnia Rodzinna, Stowarzyszenie Ruchu Kultury Chrześcijańskiej „Odrodzenie”, „Harcerze”; Katolicka Wspólnota Odnowy w Duchu Świętym „Płomień Pański”). Redakcja czasopisma dba także o właściwy rozwój rodziny, kształtuje jej wizerunek zgodnie z Dekalogiem i nauką społeczną Kościoła.
Prowadzone są stałe rubryki czasopisma:
- Słowo Duszpasterza,
- Kronika,
- Z życia parafii,
- Z ksiąg parafialnych
Można też wymienić rubryki okresowe:
- Byliśmy tam,
- Świadectwa,
- Antyautorytety,
- Z kroniki ks. Stanisława,
- W oczach parafianina,
- Ogłoszenia,
- Wiersze,
- Modlitwy,
- Nekrologii dobrze znanych osób.31
Dużą część tekstów stanowią więc sprawozdania, informacje i ogłoszenia lokalne. Ważne miejsce zajmują wspomnienia, fotoreportaże i zdjęcia z życia parafii. Teksty o charakterze formacyjnym są autorstwa znanych w parafii osób.
Wawrzyn
Czasopismo parafii pw. Św. Wawrzyńca przy ul. Bujwida Wrocław
Red.naczeln:. Barbara Ciesiołkiewicz
Strona internetowa czasopisma: www.wawrzyn.wa.pl
Czasopismo „Wawrzyny” ukazuje się od 1993 roku jako dwumiesięcznik. Jego szata graficzna i treści bardzo się zmieniały. Początkowo było to pisemko składające się z około 10 stron.
Obecnie jego szata graficzna jest bardzo bogata a gazetka zawiera bardzo ciekawe informacje. i ma 17 stron. Nie ma określonej częstotliwości, wychodzi w zależności od zgromadzenia materiałów i przygotowania artykułów/
Posiada stałe rubryki:.
- WAWRZUŚ,
- Dudusie wszystkich krajów,
- Who is Kto? (czyli kto jest kim u Wawrzynów) – przedstawiane są tutaj sylwetki różnych znanych osób posługujących w parafii i krótkie opowieści o nich,
- Przygody of Wawrzuś – krótkie opowiastki w formie komiksu,
- Fotokronika.
Czasopismo powstaje dzięki zaangażowaniu wiernych z parafii i nie tylko. Piszą do niej osoby w różnym wieku (przeważnie młodzież), a po ustaleniu przez redaktorkę naczelną treści najistotniejszych i najważniejszych na dany okres, umieszczane są one w gazetce.
Czasopismo rozdawane jest bezpłatnie po każdej Mszy Świętej. Biorą je zarówno młodzi jak i osoby dorosłe. Brak informacji o tym piśmie w internetowym katalogu prasy parafialnej.
Omówione przez mnie powyżej czasopisma potwierdzają wyniki przytoczonych przeze mnie rezultatów badań. Są to czasopisma wydawane głównie przez wiernych z parafii Omawiane są w nich najważniejsze wydarzenia związane z życiem Kościoła lokalnego w danym okresie. Zamieszczane są sprawozdania, informacje o działających w parafii ruchach, fotoreportaże. Przedstawione są także świadectwa o uzdrowieniach, pielgrzymkach. Znajduje się też kronika, jak również strona informująca o tym, kto przyjął chrzest, kto zawarł związek małżeński, kto zmarł, czyli wypisy z ksiąg. Czasopisma integrują parafie, ale nie mówią tylko o ich wewnętrznych sprawach. Niektóre artykuły dotyczą życia Kościoła powszechnego, okresów liturgicznych, zawierają materiały formacyjne.
Tytuły czasopism charakteryzują parafię: „U Świętej Rodziny” – wydaje parafia pw. Świętej Rodziny we Wrocławiu, „Wawrzyn” jest czasopismem parafii pw. Św. Wawrzyńca we Wrocławiu, a pismo „Przy Kościele Uniwersyteckim”, jak sama nazwa wskazuje, wychodzi przy Kościele Uniwersyteckim we Wrocławiu. Czasopisma wydawane są bezpłatnie lub też nabywane za kwotę – ofiarę, której wysokość ustala nabywca.
Czasopisma parafialne i ich strony internetowe
Większość czasopism parafialnych nie ma swojej strony internetowej. Najwięcej ukazuje się miesięczników. Na drugim miejscu plasują się tygodniki.
Należy się zastanowić, jakie kroki należy przedsięwziąć, aby stworzyć czasopismo parafialne
Tworzenie prasy parafialnej
Gazetę parafialną należy tworzyć według określonych standardów i nie należy ich mylić. Jak założyć gazetę parafialną, możemy dowiedzieć się od Jerzego Jacka Bojarskiego, założyciela „Angelusa Bronowickiego” z Lublina32, jego rady są następujące:
- ustalić wydawcę, redaktora naczelnego,
- stworzyć zespół redakcyjny, ustalić, kto będzie sekretarzem redakcji, którego zadaniem jest zebranie wszystkich materiałów, fotoreporterem, korektorem – - którego zadaniem jest poprawa błędów, redaktorem technicznym, który projektuje strony,
- nadać gazecie tytuł,
- sprawdzić, czy gazeta pod takim tytułem, już istnieje (warto by tytuł nawiązywał do nazwy parafii, czy też jej okolic, np. osiedla),
- zaprojektować winietę– konieczne zatrudnienie grafika,
- ustalić format – trzeba tu wziąć pod uwagę możliwości drukarskie i koszty
- podjąć decyzję o rodzaju papieru, na którym będzie się gazetkę drukować (kreda, offset),
- zająć się estetyką – ustalić, ile kolorów ma być na stronie ( jeden, dwa, pełny, grafiki, fotografie, tytuły ),
- ustalić, w jakim nakładzie gazetka ma wychodzić,
- ustalić częstotliwość wychodzenia.
Należy jeszcze wziąć pod uwagę:
- stopkę redakcyjną (nazwa wydawcy, adres, telefon, e-mail kontaktowy); wymienić także zespół redakcyjny z imienia, nazwiska, podać funkcję i nakład)
- postarać się o ISSN nadawany przez Bibliotekę Narodową w Warszawie
- stworzyć opis bibliograficzny – tytuł, rok od którego wychodzi i numer chronologiczny, nazwa parafii, w której gazetka się ukazuje
- opracować kalkulację jaki format, nakład i gatunek papieru są najlepsze,
- znaleźć tanią drukarnię.
Ważny jest także kolportaż, ustalenie, czy gazetka będzie sprzedawana, rozdawana bezpłatnie czy też wrzucana do skrzynek na listy.
Należy pamiętać o stworzeniu strony w Internecie. Byłoby to dużym ułatwieniem np. dla osób, które z różnych przyczyn nie mogły czasopisma kupić. Osoby zamierzające stworzyć pismo parafialne bądź pragnące to dzieło kontynuować, powinny tych etapów przestrzegać. Wówczas wszystko potoczy się sprawnie, a gazetka okaże się bardzo ciekawą i potrzebną lekturą w życiu chrześcijan33.
Podsumowując pragnę zaznaczyć, że trudno o dokładne informacje na temat czasopism parafialnych. Ich redaktorzy nie podają odpowiednich danych, stąd często nie można określić częstotliwości wychodzenia pisma, jego statusu czy kategorii.
W sumie w katalogu internetowym, który jest (może być) uzupełniany na bieżąco figuruje 1331 gazetek.
Wśród nich najwięcej jest miesięczników – 413, najmniej roczników -1. Zauważyłam również, że niektóre gazetki parafialne, nie znajdują się w serwisie.
Nie wszystkie czasopisma parafialne mają swoją własną stronę internetową. Myślę, że jest to dużym utrudnieniem dla osób, które nie mogły na czas nabyć czasopisma. Moim zdaniem prasa parafialna jest bardzo potrzebna i powinna ukazywać się w każdej parafii.
Uważam, że wielką wadą jest także to, iż nie wszystkie czasopisma parafialne umieszczane są na stronie www.prasaparafialna.pl. Czasopisma, które tam umieszczono nie są często zaktualizowane, brakuje informacji o tym, kto jest redaktorem naczelnym, w jakiej ilości wychodzi, a także nie ma w nich informacji na temat gazetki – np. co zawiera, dla kogo jest przeznaczona itp. Sądzę, że dzieje się tak z powodów organizacyjnych i finansowych. Często skład redakcji jest płynny, redaktorzy i współpracownicy – wolontariusze tak przeciążeni pracą, że nie są w stanie z góry założyć, z jaką częstotliwością będzie się ukazywało czasopismo parafialne. Czy te domysły są słuszne? Aby to zbadać, przeprowadziłam wywiady z osobami pracującymi w redakcji pisma parafialnego. Wyniki badań przedstawiłam w następnym rozdziale.
------------------------
Przypisy
23. www. episkopat.pl/kościół w Polsce [ dostępny w on-line 14.06.2010]
24. Katalog w liczbach ze strony www.prasaparafialna.pl. Stan na dzień 31. V. 2010
25. katalog w liczbach – ze strony www.prasaparafialna.pl
26. katalog w liczbach ze strony www.prasaparafialna.pl, stan na dzien 31 V 2010
27. www.prasaparafialna.pl [dostepny w on-line 10.06.2010]
28. W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Warszawa,s 30-481
29. J. Szczepanowicz, Prasa parafialna jako przykład prasy sublokalnej. Praca magisterska, Kraków 2001 [w:] W. M. Kolasa, Prasa Krakowa w dekadzie przemian 1989 – 1998, Kraków 2004, s. 295 - 296
30. Informacje uzyskane bezpośrednio od redaktor naczelnej
31. dane uzyskane bezpośrednio od redaktor naczelnej czasopisma
32. Bojarski J „Angelus Bronowickil jak stworzyć prasę parafialną w [:w]ww.prasaparafialna.pl/czytelnia/niezbednik_redaktora/jak_zalozyc_gazete_parafialna/ dostępny w on-line 25.04.2010]
33. Jak stworzyć gazetkę parafialną: www.prasaparafialna.pl [dostępny w on-line 25.04.2010]